Από τις πιο ευχάριστες παρατηρήσεις σε μια απλή βόλτα προς αναψυχή και αποφόρτιση, είναι η σχέση των σκύλων με τα αφεντικά τους και η συμπεριφορά τους στον περίπατο. Ευτυχισμένα σκυλάκια, χαρούμενα ακολουθούν τους κυρίους τους και θαυμάζεις την αρμονία που έχει δημιουργηθεί μεταξύ τους. Άλλες φορές πάλι προπορεύονται δείχνοντας ποιο μονοπάτι διαλέγουν να ακολουθήσουν. Το ενδιαφέρον όμως οξύνεται όταν υπάρχει διάσταση στην θέληση κυρίου και κατοικίδιου και ιδιαίτερα μάλιστα, όταν δεν υπάρχει διάθεση για υιοθέτηση της άλλης άποψης. Κοντολογίς, δηλαδή όταν ο ένας τραβάει και δείχνει την μία πλευρά και ο άλλος τραβάει και δείχνει την άλλη. Έτσι, η βόλτα παίρνει έναν πιο ζωηρό τόνο και η χαλαρότητα της ατμόσφαιρας μειώνεται για τα καλά.
Παρατηρώντας αυτήν την αμφίδρομη κίνηση, η σκέψη εύκολα μπορεί να την συνδέσει με τη σημερινή κατάσταση των αγορών και την σχέση τους με το κράτος.
Τα κράτη έχουν ως αποστολή τους την λειτουργία των κοινωνιών, των κοινωνικών θεσμών, την πρόοδο και ευημερία των πολιτών και ελέγχουν τις αγορές, τουλάχιστόν στις ελεύθερες οικονομίες, για την τήρηση της νομιμότητας, χωρίς όμως έντονες επεμβάσεις προστατευτισμού.
Από την αρχή της πανδημίας, η Fed (Federal Reserve, Ομοσπονδιακή Κεντρική Τράπεζα των ΗΠΑ) όχι άδικα, προχώρησε στην διευκόλυνση ρευστότητας των επιχειρήσεων με μηδενικά επιτόκια και την στήριξη των νοικοκυριών με επιδόματα και κάλυψη των μισθών τους ώστε να απορροφηθούν οι (πράγματι) φοβεροί κραδασμοί των οικονομικών επιπτώσεων της εξάπλωσης του ιού.
Τον ίδιο μονοπάτι της Fed ακολούθησε και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) με τις πρώτες ενδείξεις της πανδημίας. Πρώτο σύμπτωμα της πανδημίας ήταν η δυσκοκία στις μεταφορές αγαθών/εμπορευμάτων και η μείωση των αποθεμάτων. Επιπλέον, όταν μία από τις πολυσύχναστες εμπορικές οδούς στον κόσμο, η Διώρυγα του Σουέζ φράκαρε συμβάλλοντας στην όξυνση του προβλήματος, με αρνητικό αντίκτυπο στο εμπόριο, αξίας πολλών δις δολαρίων ΗΠΑ. Συνεπώς η ΕΚΤ, για να καλύψει τις ανάγκες και να διευκολύνει την οικονομία χορήγησε κεφάλαια ρευστότητας στις τράπεζες. Έτσι, με την επιστροφή στην κανονικότητα προέκυψε υψηλός πληθωρισμός λόγω της ισχυρής ζήτησης και ταυτόχρονης έλλειψης αγαθών.
Κομβικό σημείο αναφορικά με τα πιο πάνω είναι όμως το σημερινό, όπου η αύξηση της τιμής του χρήματος (δηλαδή η άνοδος των Αμερικανικών επιτοκίων όπου δανείζονται από την Oμοσπονδιακή Kεντρική Tράπεζα των ΗΠΑ, οι Αμερικάνικες Τράπεζες) δείχνει ότι το κράτος αποφασίζει και πάλι να σφίξει το λουρί και να οδηγήσει τον συμπαθέστατο «φίλο» του στο μονοπάτι μιας πιο σώφρονος διαγωγής.
Με τον πληθωρισμό στις ΗΠΑ πάνω από το 6% (ο υψηλότερος των τελευταίων τεσσάρων δεκαετιών), η Federal Reserve έχει σχεδιάσει να αυξήσει το βασικό επιτόκιο χορήγησης των τραπεζών, με τις πρώτες κινήσεις να γίνονται εντός του Μαρτίου του 2022. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα ακολουθήσει και αυτή την ίδια στρατηγική (ο πληθωρισμός στη Ευρώπη έχει φτάσει στο 5.6%), λίγους μήνες αργότερα (δ΄ τρίμηνο του 2022), όπως υποστηρίζουν οι μεγαλύτεροι επενδυτικοί οίκοι και όπως ανέφερε και δεν το αποκλείει η πρόεδρος της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρτ. Ίσως αυτό να βοηθήσει το ευρώ να επανακτήσει κάποιο έδαφος έναντι του δολαρίου, καθώς τους τελευταίους 12 μήνες το ευρώ έχασε 6% σε αξία έναντι του δολαρίου (στις 15/02/2021 η ισοτιμία δολαρίου ανά ευρώ ήταν €1=$1.2132, ενώ στις 15/02/2022 ήταν €1=$1.1356).
Θα φέρει η αύξηση των επιτοκίων την λύση για την καλύτερη λειτουργία της οικονομίας;
Α) Η μετακίνηση κεφαλαίων προς το δολάριο θεωρείται σχεδόν βέβαιη, σε μια σχέση θετικής αλληλεξάρτησης όπου οι αποδόσεις-τόκοι είναι σχεδόν σίγουρο ότι θα ανέβουν.
Β) Η ισχυροποίηση του δολαρίου αναμένεται να δυναμώσει και τα νομίσματα χωρών που είναι συνδεδεμένα άμεσα με αυτό (Λατινική Αμερική, χώρες της Ασίας), δεδομένου ότι το νόμισμά τους θα ακριβύνει παράλληλα με το δολάριο. Πρόσκαιρα, ίσως θα υπάρξει ευημερία στις χώρες αυτές με την αύξηση του δολαρίου, όμως αργότερα οι εξαγωγές των πρώτων υλών και το κόστος της μεταποίησης θα ακριβύνουν, με προφανή αντίδραση την εμμονή του πληθωρισμού που ροκανίζει το πορτοφόλι των εργαζομένων.
Γ) Επιπλέον αποτέλεσμα της αύξησης των επιτοκίων είναι η μείωση της κατανάλωσης, καθώς και η αύξηση της ανεργίας δεδομένου ότι αλυσιδωτά οι εταιρείες προσπαθώντας να μειώσουν τα κόστη παραγωγής ή και τα λειτουργικά τους έξοδα θα προβούν σε απολύσεις. Πολλές από αυτές τις εταιρείες θα βρεθούν αντιμέτωπές με λουκέτα λόγω μεγαλύτερων απαιτήσεων από τις τράπεζες. Με την σειρά τους οι τράπεζες θα έχουν τα δικά τους θέματα, με τις αθετήσεις πληρωμών των επιχειρήσεων και ιδιωτών.
Δ) Η πρόσβαση στη χρηματοδότηση μέσω έκδοσης ομολόγων επιχειρήσεων και φυσικά κρατών χωρίς σοβαρές υποδομές, πρώτες ύλες και βιομηχανία, θα γίνει δυσκολότερη και οι παροχές προς τους πολίτες τους θα λιγοστέψουν. Η παιδεία υποβαθμίζεται και οι παροχές υγείας όπως και η ανάπτυξη μειώνονται. Όσο για τις φτωχές χώρες, αυτές μπορεί να αντιμετωπίσουν κοινωνικά προβλήματα. Ακραία φτώχεια, λόγω αδυναμίας πληρωμών των τροφίμων ή των καυσίμων, κοινωνική αναταραχή, αδρά μεταναστευτική ροή, πολλές φορές χωρίς κανένα έλεγχο.
Στην αντίπερα όχθη:
Είναι γεγονός ότι όλα τα πιο πάνω εναπόκεινται στο χρονικό περιθώριο (πόσο άμεσα θα αντιδράσουν οι οικονομίες), καθώς και τα μέτρα που θα λάβουν οι επηρεαζόμενες οικονομίες ως αντιμετώπιση των επιπτώσεων της όποιας αύξησης επιτοκίων.
Η αύξηση του επιτοκίου δανεισμού του κράτους και των επιχειρήσεων, φέρνει επίσης και εξορθολογικοποίηση των συνθηκών ανταγωνισμού στην αγορά και σχετική καταδίκη των λεγόμενων εταιρειών ‘’ζόμπι’’. Φυσικά, ο επιχειρηματικός θάνατος είναι δεκτός όρος στην ελεύθερη οικονομία και πάντα χρήσιμη η εξυγίανση των εταιρειών όπως και το ξεκαθάρισμα των δανείων των τραπεζών. Περαιτέρω η αύξηση επιτοκίων και το κίνητρο για ‘’saving’’ επιβραδύνει και ρίχνει τον πληθωρισμό ο οποίος αν αφεθεί ανεξέλεγκτος δημιουργεί σε βάθος χρόνου τεράστια προβλήματα, στρεβλώσεις, εκμετάλλευση και ανισότητες.
Πίσω από όλα τα πιο πάνω, τους δείκτες και τους αριθμούς κρύβονται άνθρωποι, οικογένειες, αισθήματα αλλά και υποχρεώσεις και καθήκοντα. Συνεπώς, ούτε η εξουθενωτική λιτότητα βοηθά (βλέπε μη ρεαλιστικά μνημόνια του σύγχρονου παρελθόντος), ούτε όμως και η αποχαύνωση, η στήριξη μόνο σε δανεισμούς, η αναρχία και ασυδοσία στην αύξηση των τιμών. Εξάλλου, σε αυτό το σημείο φτάσαμε ως κοινωνία, προσπαθώντας να ξεφύγουμε από το άγνωστο του φονικού ιού. Αν αποτέλεσε αυτό την αιτία ή την αφορμή για τις ανακατατάξεις που παρατηρούνται στις αγορές παγκοσμίως δεν είναι τόσο σημαντικό. Η παγκόσμια αναμπουμπούλα είναι μία πραγματικότητα, ένα ακόμη κομμάτι των οικονομικών κύκλων και θα φανεί σε αυτές τις δυσκολίες αν τα κράτη ή συνασπισμοί κρατών (όπως η ΕΕ) θα επιδείξουν το αλληλέγγυο πνεύμα και αν κάποιες αρχές πράγματι λειτουργούν, προς κοινό όφελος.
“THE REVITA TEAM”
Σημείωση: Τα άρθρα και τα δημοσιεύματα της εταιρείας μας, σκοπό έχουν να παραθέσουν στοιχεία για συγκεκριμένα θέματα καθώς και απόψεις που βασίζονται σε εμπειρία και γνώση που έχει αποκτηθεί. Απώτερος σκοπός μας είναι η επιμόρφωση των αναγνωστών στο σύνολο τους και όχι η παροχή συμβουλών για συγκεκριμένες περιπτώσεις. Για όλα τα προηγούμενα άρθρα της εταιρείας μας, μπορείτε να επισκεφτείτε την σελίδα μας στο Facebook, https://www.facebook.com/revitaconsult όπως και το blog στην ιστοσελίδα μας.
