Από την στιγμή που ο άνθρωπος χρειάστηκε να καλύπτει και να ικανοποιεί όλες τις ανάγκες του, κρίθηκε αναγκαία η ύπαρξη ενός κοινά αποδεκτού μέσου συναλλαγής. Ανα την ιστορία υπήρξαν πολλά και διάφορα μέσα συναλλαγής και πολλές φορές διαφοροποιούνταν από περιοχή σε περιοχή. Για παράδειγμα, στην αρχαιότητα, το κοινό αλάτι λειτούργησε και αυτό ως μέσο συναλλαγής. Πλέον αυτό που η κοινωνία μας αποδέχεται, είναι το χρήμα. Η φυσική μορφή του χρήματος διαφέρει, ο ορισμός βέβαια παραμένει ο ίδιος: Χρήμα είναι το σύνολο των αξιογράφων, των καταθέσεων και των νομισμάτων. Στον παραπάνω ορισμό, έρχεται να προστεθεί και η έννοια των Κρυπτονομισμάτων.
Φυσικά, δεν εννοούνται κανονικά νομίσματα, αλλά μία αποκεντρωμένη, άυλη μορφή χρήματος το οποίο δεν απαιτεί μία κεντρική τράπεζα για την έκδοσή του. Μέσω ενός λογισμικού (Blockchain), τα κρυπτονομίσματα βασίζονται στην κρυπτογράφηση δεδομένων συναλλαγών για την διασφάλιση, τον έλεγχο και την επαλήθευση αυτών, από τον κάτοχό του. Εμφανίστηκαν για πρώτη φορά το 2009 με την δημιουργία του Bitcoin, το πρώτο επιτυχημένο κρυπτονόμισμα, από μία άγνωστη ομάδα ή ενός ατόμου με το ψευδώνυμο Σατόσι Νακαμότο. Έκτοτε, έχει δημιουργηθεί μια πληθώρα κρυπτονομισμάτων, καθώς ο πηγαίος κώδικας του Βitcoin δόθηκε στο διαδίκτυο ως ελεύθερο λογισμικό και επέτρεψε σε πολλούς προγραμματιστές να πειραματιστούν και να εκδώσουν καινούργια.
Ο λόγος λοιπόν, που δημιουργήθηκαν τα κρυπτονομίσματα είναι η αποκεντρωμένη συναλλαγή χρήματος. Εύκολες και απίστευτα γρήγορες συναλλαγές, με υψηλά επίπεδα ασφαλείας προσωπικών δεδομένων. Το μαγικό της ευκολίας και η εξέλιξη της τεχνολογίας έστησε πλέον μια καινούργια αγορά που μπορούν όλοι να έχουν πρόσβαση και πιθανά έσοδα.
Τα κρυπτονομίσματα και η χρήση τους ως κοινά αποδεκτό μέσο συναλλαγής αποτελεί μια ιδιαίτερα ριζοσπαστική ιδέα, παρόλο που η αγορά των κρυπτονομισμάτων είναι σχετικά νέα αγορά και χωρίς να έχει επιτευχθεί η καθολική αποδοχή τους σε παγκόσμια κλίμακα (η Κίνα έχει απαγορέψει κάθε είδους ενασχόληση απο τις 24 Σεπτεμβρίου 2021) κυρίως λόγω της μη ύπαρξης ενός ρυθμιστικού πλαισίου βάσει του οποίου να λειτουργούν και να υφίστανται. Αξίζει όμως να αναφερθεί ότι η συνολική αξία της κεφαλαιοποίησης της αγοράς όλων των κρυπτονομισμάτων έχει ξεπεράσει τα $2 τρις και η ημερήσια αξία συναλλαγών τους τελευταίους 12 μήνες είναι μονίμως μεγαλύτερη από $50 δις. Αν λοιπόν κανείς αναλογιστεί την ‘πρόοδο’ των κρυπτονομισμάτων κατα την 13χρονη ύπαρξη τους, σε συνδυασμό με το ότι οι ενεργοί χρήστες είναι μόλις 300εκ ανθρωποι και οι επιχειρήσεις σε όλο τον κόσμο που έχουν ορίσει ως αποδεκτό μέσο συναλλαγής κρυπτονομίσματα είναι μόνο 18.000, θα συνειδητοποιήσει τη δυναμική και το βεληνεκές της αγοράς αυτής.
Βέβαια, παρόλο που η δημιουργία των κρυπτονομισμάτων, με την αποκεντρωμένη τους φύση, ξεκίνησε ώς μία απάντηση στη χρηματοοικονομική κρίση του 2008 και αποστροφή για τα τραπεζικά συστήματα, το ενδιαφέρον των επενδυτών έχει περιοριστεί, τουλάχιστον για την ώρα, στις αγοραπωλησίες (trading) των κρυπτονομισμάτων με σκοπό την αποκόμιση κέρδους. Με άλλα λόγια, παρόλο που τα κρυπτονομίσματα γίνονται όλο και πιο δημοφιλή, ακόμα και σε κυβερνήσεις χωρών (το Ελ Σαλβαδόρ έχει υιοθετήσει το bitcoin ως επίσημο νόμισμα), θα χρειαστεί περαιτέρω προσπάθεια και χρόνος προκειμένου οι ενεργοί χρήστες και επιχειρήσεις που αποδέχονται πληρωμές σε κρυπτονομίσματα να πολλαπλασιαστούν ή πιο απλά, αυτά να αποκτήσουν χρηστική αξία.
Όπως σε όλες τις αγορές, και κυρίως στις νέες, έτσι και σε αυτή των κρυπτονομισμάτων υπάρχουν και κακόβουλοι “επενδυτές”, οι οποίοι έχουν σκοπό να δημιουργήσουν κέρδος εξαπατώντας, εκμεταλλευόμενοι ορισμένα χαρακτηριστικά της άγουρης αγοράς κρυπτονομισματων, όπως η άγνοια των νεοεισελθέντων στο χώρο, που συχνά επηρεάζοναι από τη δύναμη των social media, χρησιμοποιώντας με μη θεμιτό τρόπο τα πλεονεκτήματα των κρυπτονομισμάτων όπως, η αποκεντρωμένη τους φύση.
Στην εν λόγω αγορά, η οποία λειτουργεί αποκεντρωμένα, δεν υπάρχει προς το παρόν μια παγκόσμια ρυθμιστική αρχή, που να ορίζει το θεσμικό πλαίσιο βάσει του οποίου θα λειτουργεί. Συνεπώς καθίσταται ιδανική για δημιουργία αναταραχών και απάτες. Ας αναφέρουμε μερικούς από τους τρόπους εξαπάτησης σχετικά με τα κρυπτονομίσματα.
Αρχικά, το γεγονός ότι είναι μια αγορά η οποία είναι στα αρχικά στάδια ωρίμανσης με μόλις 300 εκ. χρήστες όπως προαναφέραμε, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι δεν υπάρχει κοινά αποδεκτό ρυθμιστικό πλαίσιο και την τεράστια ισχύ των μέσων κοινωνικής δικτύωσης σημαίνει ότι είναι άμεσα χειραγωγίσιμη. Δεν είναι λίγοι οι διάσημοι που ακολουθούνται από φανατικούς θαυμαστές τους και σχεδόν μιμητές τους. Για παράδειγμα, το πρόσωπο του 2021 σύμφωνα με το περιοδικό Forbes, είναι ο ιδιοκτήτης της εταιρείας κατασκευής αυτοκινήτων και ενεργειακών συστημάτων «Tesla», Elon Musk, του οποίου ένα απλό “tweet” είναι αρκετό για να «εκτινάξει» ή να «καταρακώσει» τις τιμές των κρυπτονομισμάτων. Χαρακτηριστικά τον περασμένο Ιανουάριο χρειάστηκε απλά να προσθέσει στο βιογραφικό του στο Twitter την λέξη “bitcoin” για να εκτοξευθεί η αξία του εν λόγω κρυπτονομίσματος. Επίσης η εμμονή του με το DOGEcoin, ένα κρυπτονόμισμα που δημιουργήθηκε βάσει ενός meme (ελ.: μιμίδιο) στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, έχει προκαλέσει πολλαπλασιασμό της κεφαλαιοποίησης του τελευταίου.
Ένας άλλος τρόπος είναι η διάσημη στρατηγική pump and dump, την οποία θα μπορούσαμε να μεταφράσουμε ως ‘φούσκωμα και πέταμα’, κατα την οποία και πάλι ομάδες επιτηδείων σε γκρουπ και κανάλια μέσων κοινωνικής δικτύωσης, παρασέρνουν αφελείς νεοεισερχόμενους να αγοράσουν συγκεκριμένα κρυπτονομίσματα, κατα κύριο λόγο χωρίς καμία χρηστική αξία, με τη δικαιολογία της υπόσχεσης εύκολου κέρδους. Η τιμή εκτοξεύεται και εκείνοι, έχοντας αγοράσει σε πολύ χαμηλές τιμες, πουλάνε τα κρυπτονομίσματα τους, αποκομίζοντας μεγάλα κέρδη για τους ιδίους και δυστυχώς δημιουργώντας μεγάλες ζημίες σε όσους τους εμπιστεύθηκαν, ρίχνοντας την τιμή στα τάρταρα.
Τέλος, η μεγαλύτερη απάτη κρυπτογράφησης, ακούει στο όνομα Onecoin. Η απάτη του κρυπτονομίσματος Onecoin, βασίστηκε σε ένα τεράστιο σχήμα Ponzi. Το “Σχήμα Πόντσι” ορίζεται ως ένα παράνομο επενδυτικό σχήμα, που στηρίζεται σε μία “πυραμίδα” επενδυτών και περιλαμβάνει την πληρωμή απόδοσης σε επενδυτές από τα χρήματα που πληρώνουν μεταγενέστεροι επενδυτές, χωρίς να δημιουργούνται καθαρά κέρδη από πραγματικές πωλήσεις. Η απάτη του Onecoin λοιπόν, εκτελέστηκε με το ασύλληπτο ποσό των $25 δισεκατομμυρίων περίπου, μέχρις ότου έκλεισε το 2017 από τις Αρχές με την σύλληψη των ιδρυτών του. Το τραγελαφικό της υπόθεσης είναι πως το Onecoin δεν προσέφερε ποτέ την τεχνολογία ενός κρυπτονομίσματος, δηλαδή ουσιαστικά δεν υπήρξε ποτέ.
Φυσικά και υπήρξαν δεκάδες άλλες απάτες που ακολούθησαν το παράδειγμα του Onecoin και με έξυπνο μάρκετινγκ και πειστικές δηλώσεις πωλήσεων για έναν ασυναγώνιστο αλγόριθμο συναλλαγών, ο οποίος προφανώς δεν υπήρξε ποτέ, κατάφεραν να εξαπατήσουν επενδυτές και να αποσπάσουν σημαντικά ποσά.
Βέβαια, αυτή η στρατηγική δεν είναι η μοναδική απειλή για την αγορά των κρυπτονομισμάτων. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αποτελούν και αυτά δίαυλο για διαστρεβλωμένη εικόνα της αγοράς, ώστε να δημιουργήσουν σύγχυση και να αποσπάσουν κέρδη από τους εξαπατηθέντες επενδυτές.
Δυστυχώς απάτες και εξαπατήσεις έχουν γίνει και θα γίνουν στο χώρο των κρυπτονομισμάτων. Το θετικό της υπόθεσης είναι ότι προέρχονται από τη φύση του ανθρώπου, που εκμεταλλεύονται την άγνοια και την αφέλεια των υπολοίπων στο βωμό του εύκολου κέρδους και όχι από τη κατασκευή και τον τρόπο λειτουργίας των κρυπτονομισμάτων καθαυτό.
Από την άλλη οι μέρες μας χαρακτηρίζονται από μία διεθνή ένταση, που προκύπτει από την πανδημία Covid-19, όπως επίσης τον αυξημένο πληθωρισμό και τις διαταραχές στην εφοδιαστική αλυσίδα. Όπως σε όλες τις μεταβαλλόμενες συνθήκες, έτσι και τώρα, οι επενδυτές αποφεύγουν τις σταθερές αγορές όπως αυτή των ακινήτων και δεν εμπιστεύονται τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Η αγορά των κρυπτονομισμάτων, φαίνεται πως αποτελεί μία πιθανή αντιστάθμιση στον πληθωρισμό, καθώς υπάρχουν κρυπτονομίσματα βασισμένα σε ιδέες, όπως η βελτίωση της εφοδιαστικής αλυσίδας(π.χ το Etheruem, επιτρέπει τη δημιουργία ενός συστήματος πληρωμών χωρίς μεσάζοντες).
Καταλήγοντας, θα λέγαμε ότι αναμφισβήτητα τα κρυπτονομίσματα είναι μια ανατρεπτική και ενδιαφέρουσα ιδέα στον χρηματοοικονομικό χώρο. Θα μπορέσει η αποκεντρωμένη τους φύση να χαλιναγωγηθεί από ένα παγκόσμια εφαρμοσμένο ρυθμιστικό πλαίσιο; Θα μπορέσουν ή και θέλουν, το σύγχρονο τραπεζικό σύστημα και τα χρηματοοικονομικά ιδρύματα να αγκαλιάσουν τα κρυπτονομίσματα και να συνυπάρξουν ειρηνικά; Μόνο ο χρόνος μπορεί να απαντήσει σε αυτά τα ερωτήματα.
Το σίγουρο είναι, πως το χρήμα στην μορφή μετρητών έχει αρχίσει να περνάει στην ιστορία, καθώς όλο και περισσότερες συναλλαγες γίνονται ηλεκτρονικά και τα μετρητά αποτελούν λιγότερο από το 11% του χρήματος που διακινείται παγκοσμίως. Όπως φαίνεται μέσα στην επόμενη δεκαετία όλες μας οι συναλλαγές θα γίνονται αποκλειστικά ψηφιακά, με πιθανό αποτέλεσμα όλο και περισσότερο ποσοστό του πλανήτη θα έρθει σε επαφή με τα κρυπτονομίσματα και θα εξοικειωθεί με αυτά. Το αν τελικά αυτά θα τύχουν αποδοχής και αποκτήσουν πραγματική χρηστική αξία, αντικαθιστώντας τα συναλλάγματα με τη σημερινή τους μορφή και τον χρυσό, ή αν θα περάσουν στην ιστορία ως μία τεράστια ψηφιακή φούσκα δισεκατομμυρίων δολαρίων θα φανεί στο εγγύς μέλλον.
Βιβλιογραφία:
https://triple-a.io/crypto-ownership/#
https://irishtechnews.ie/10biggestcryptoscams/
“THE REVITA TEAM”
Σημείωση: Τα άρθρα και τα δημοσιεύματα της εταιρείας μας, σκοπό έχουν να παραθέσουν στοιχεία για συγκεκριμένα θέματα καθώς και απόψεις που βασίζονται σε εμπειρία και γνώση που έχει αποκτηθεί. Απώτερος σκοπός μας είναι η επιμόρφωση των αναγνωστών στο σύνολο τους και όχι η παροχή συμβουλών για συγκεκριμένες περιπτώσεις. Για όλα τα προηγούμενα άρθρα της εταιρείας μας, μπορείτε να επισκεφτείτε την σελίδα μας στο Facebook, https://www.facebook.com/revitaconsult όπως και το blog στην ιστοσελίδα μας.
