Την ώρα που ο πόλεμος στην Ουκρανία μαίνεται, η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί με κομμένη την ανάσα τις εξελίξεις στο μέτωπο του πολέμου, όπου οι συνέπειες της πολεμικής σύγκρουσης αναμένεται να επηρεάσουν ολόκληρο τον πλανήτη, κυρίως την Ευρώπη. Εκτός από τις ανησυχίες που προκαλεί για την επέκταση του, προκαλεί και φόβους για μεγάλες αναταράξεις στις οικονομίες του πλανήτη. Στην περίπτωση της Κύπρου, η επιδείνωση της ήδη ευάλωτης οικονομίας της χώρας είναι αναπόφευκτη καθώς ο τουρισμός, ο τραπεζικός τομέας, οι τιμές των σιτηρών και οι αυξήσεις στις τιμές των καυσίμων προβλέπεται ότι θα επηρεάσουν την οικονομία του νησιού, με αποτέλεσμα οι καταναλωτές να αναγκαστούν να βάλουν βαθιά το χέρι στην τσέπη για την αγορά βασικών καταναλωτικών αγαθών.
Τη στιγμή που οι πάντες ετοιμάζονταν για ανάκαμψη της αγοράς μετά τη μερική υποχώρηση της πανδημίας, η πολεμική σύγκρουση μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας αναμένεται να αυξήσει περεταίρω τα ήδη υψηλά επίπεδα πληθωρισμού. Συγκεκριμένα, η τιμή του πετρελαίου αυξήθηκε πάνω από τα 100 δολάρια ανά βαρέλι , ενώ οι τιμές του ευρωπαϊκού φυσικού αερίου ήδη αυξήθηκαν σχεδόν κατά 70% .
Τουρισμός:
Σε μια σειρά κυρώσεων που ανακοινώθηκαν από την Ευρωπαϊκή Ένωση, αποφασίστηκε το κλείσιμο του εναέριου χώρου της ΕΕ για όλα τα αεροσκάφη ρωσικών συμφερόντων. Αναπόφευκτα, μετά την απόφαση αυτή της ΕΕ, αναμένεται ότι θα προκύψουν χιλιάδες ακυρώσεις στις τουριστικές αφίξεις των Ρώσων αλλά και των Ουκρανών πολιτών στο νησί μας, οι οποίοι πλήττονται ούτως ή άλλως και αυτοί ποικιλοτρόπως από τις συνέπειες του πολέμου. Συγκεκριμένα, για το 2022 αναμένονταν από τη Ρωσία και την Ουκρανία 1,6 εκ. εισερχόμενοι επιβάτες. Το ποσοστό αυτό αντικατοπτρίζει το 19% της συνολικής επιβατικής κίνησης του νησιού. Η τεράστια αυτή απώλεια αναμένεται να έχει επίπτωση κοντά στο 2% του ΑΕΠ της Κύπρου. Η Κυπριακή Δημοκρατία σε μια προσπάθεια της να περιορίσει τις απώλειες εσοδών που αναμένεται να προκύψουν, έχει ήδη προσεγγίσει άλλες αγορές με σκοπό τη προσέλκυση τουριστών.
Τιμές καυσίμων και Πληθωρισμός:
Το ενεργειακό πρόβλημα αναμένεται να ενταθεί περαιτέρω, αφού οι κυρώσεις της Δύσης προς τη Ρωσία θα δημιουργήσουν προβλήματα στη παροχή φυσικού αερίου κυρίως προς την Ευρώπη. Οι τιμές των καυσίμων αυξήθηκαν ήδη, με τις επιπτώσεις στη αγορά να είναι αλυσιδωτές. Σημειώνεται ότι τον Φεβρουάριο, ο πληθωρισμός έσπασε κάθε ρεκόρ, αφού έφτασε στο 6,6%. Ο κατασκευαστικός τομέας αναμένεται να επηρεαστεί από τις εξελίξεις στην Ουκρανία καθώς οι τιμές των κατασκευαστικών υλικών αναμένεται να αυξηθούν περισσότερο. Tον τελευταίο χρόνο παρουσιάστηκε ήδη αύξηση στις τιμές των κατασκευαστικών υλικών κατά 16% και ως εκ τούτου το κόστος ανέγερσης ακινήτων προβλέπεται ότι θα εκτοξευθεί εντός του επόμενου τριμήνου, αυξάνοντας έτσι και την τιμή αγοράς τους από τους καταναλωτές και κατά συνέπεια αύξηση στις τιμές των ακινήτων. Παράλληλα, τα τελευταία χρόνια το 30% στις αγοραπωλησίες ακινήτων αφορούσε Ρώσους και Ουκρανούς υπηκόους, παρόλο που αυτό το ποσοστό άρχισε να μειώνεται μετά τη κατάργηση των ‟χρυσών” διαβατηρίων.
Σιτηρά:
Οι εξελίξεις αυτές έχουν προκαλέσει ανησυχία και στον γεωκτηνοτροφικό τομέα καθώς τα αποθέματα σιτηρών και ζωοτροφών άρχισαν να εξαντλούνται και συμφώνα με τους υπολογισμούς προβλέπεται ότι το υπάρχων απόθεμα θα εξαντληθεί εντός τεσσάρων μηνών. Η Κύπρος παράγει το 40% των αναγκών της σε σιτηρά και το υπόλοιπο 60% το εισάγει, όταν όμως παρουσιαστούν ελλείψεις στην παραγωγή σιτηρών, η ΕΕ δίνει άδεια για εισαγωγές από τρίτες χώρες όπως είναι η Ρωσία και η Ουκρανία, οι οποίες παράγουν μεγάλες ποσότητες σιτηρών. Η Ρωσία και η Ουκρανία αποτελούν τους μεγαλύτερους προμηθευτές σιτηρών της Ευρώπης και η Κύπρος εισάγει συνολικά περίπου 700 χιλιάδες τόνους σιτηρών το χρόνο από αυτές τις χώρες. Ο πόλεμος αναμένεται να επιφέρει καταστροφές σε πολλές καλλιέργειες σιτηρών, ενώ οι κυρώσεις που επιβλήθηκαν στη Ρωσία επηρεάζουν ήδη τις εισαγωγές από αυτές τις περιοχές. Οι τιμές των σιτηρών έχουν ήδη εκτοξευθεί, προκαλώντας έντονη ανησυχία για ντόμινο αυξήσεων στα αγαθά πρώτης ανάγκης, από το ψωμί μέχρι το κρέας και τα γαλακτοκομικά.
Εμπόριο:
Η Ρωσία αποτελεί ένα ιδιαίτερά σημαντικό εξαγωγέα υλικών αγαθών παγκοσμίως, προϊόντων όπως καύσιμα, λάδι σιτηρά, δημητριακά. Μέταλλα όπως σίδηρος, χαλκός, αλλά και ξυλεία και πολύτιμοι λίθοι τροφοδοτούνται κυρίως από τη Ρωσία. Σύμφωνα µε στοιχεία, το 2021 οι εισαγωγές στη Κύπρο από τη Ρωσία έφτασαν στα 80 εκατ. ευρώ και από την Ουκρανία στα 20 εκατ. ευρώ, ενώ οι εξαγωγές προς τη Ρωσία έφτασαν στα 60 εκατ. ευρώ και προς την Ουκρανία στα 10 εκατ. Ευρώ. Οι εξαγωγές, δεδομένης της υπάρχουσας κατάστασης και των κυρώσεων που έχει επιβάλει η ΕΕ ακυρώνονται, δημιουργώντας αλυσιδωτές επιπτώσεις (με ελλείψεις αγαθών και κατ’ επέκταση ακρίβεια λόγω της μειωμένης προσφοράς και της σταθερής, αν όχι και αυξανόμενης, ζήτησης). Παράλληλα, καθώς οι τιμές των καυσίμων αυξάνονται με ταχύτατους ρυθμούς, το κόστος των διεθνών μεταφορών αναμένεται να εκτοξευθεί, με αποτέλεσμά το κόστος αυτό να αντικατοπτρίζεται και στις τιμές των προϊόντων.
Τράπεζες και χρηματοοικονομικά:
Στον τραπεζικό και χρηματοοικονομικό τομέα, η διεθνής κοινότητα αποφάσισε την αφαίρεση ορισμένων τραπεζών από το σύστημα ανταλλαγής μηνυμάτων SWIFT. Αυτό διασφαλίζει ότι συγκεκριμένες τράπεζες θα αποσυνδεθούν από το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα, βλάπτοντας έτσι την συναλλαγματική τους ικανότητα. Οι ρωσικές καταθέσεις στις εγχώριες τράπεζες ανέρχονται περίπου σε 1 δις ευρώ, ποσό το οποίο δεν προκαλεί ανησυχία λαμβάνοντας υπόψη ότι η πλεονάζουσα ρευστότητα στις τράπεζες ανέρχεται περίπου στα 23 δις ευρώ. Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσίευσε η Κεντρική Τράπεζα, μόνο το 2020 στη Κύπρο τα αποθέματα των εισερχόμενων άμεσων ξένων επενδύσεων (χρήμα που εισήλθε στη χώρα) από εταιρίες ρωσικών συμφερόντων ανέρχονταν περί τα 100 δισ. Ευρώ, δηλαδή το 25% των συνολικών επενδύσεων που γίνονται στην Κύπρο σε ετήσια βάση. Παράλληλα, τα αποθέματα των εξερχόμενων άμεσων ξένων επενδύσεων προς Ρωσία έφτασαν τα 134 δισ. Ευρώ και ο αποκλεισμός τους από το SWIFT αναμένεται να δημιουργήσει πολλά προβλήματα, μιας και η Κύπρος λειτουργεί ως γέφυρα για επενδύσεις. Ήδη τράπεζα Ρωσικών συμφερόντων, η RCB που δραστηριοποιείτο για πολλά χρόνια στην Κύπρο και θεωρείτο συστημική, έχει κλείσει αλλά ευτυχώς η παύση των εργασιών της έτυχε οργανωμένου χειρισμού από τη κεντρική τράπεζα και σχεδόν ανώδυνα.
Οι πολεμικές συγκρούσεις εκτός από το προφανές δράμα των ανθρωπίνων απωλειών, της καταστροφής των βασικών υποδομών και της ανθρωπιστικής κρίσης που δημιουργείται, προκαλούν μια σειρά αλυσιδωτών επιπτώσεων οι οποίες επηρεάζουν άμεσα, και τα αποτελέσματα τους έχουν αντίκτυπο σε ολόκληρο το κόσμο. Όταν πρόκειται για εμπλεκόμενες χώρες όπου το οικονομικό τους μέγεθος είναι σημαντικό στο παγκόσμιο οικονομικό σύστημα, οι συνέπειες στην παγκόσμια οικονομία είναι αναπόφευκτα τεράστιες. Το μέγεθος και ο αντίκτυπος της επιρροής στη διεθνή και εγχώρια οικονομία εξαρτώνται από την διάρκεια που θα έχει αυτός ο πόλεμος αλλά και από την επίδραση που θα έχουν οι οικονομικές κυρώσεις που έχουν επιβληθεί.
Το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα δεν έχει προλάβει να ισορροπήσει από τις αναταράξεις που προκλήθηκαν στην εφοδιαστική αλυσίδα από την έναρξη της πανδημίας εδώ και δύο χρόνια περίπου και μια σύγκρουση μεταξύ δύο χωρών πολύ σημαντικών στην αλυσίδα αυτή επιδεινώνει τη κατάσταση. Το μόνο σίγουρο είναι πως οι προκλήσεις και οι δυσκολίες για την παγκόσμια οικονομία αναμένεται να συνεχίσουν να είναι πολύ μεγάλες, αν όχι μεγαλύτερες. Άλλωστε κάποιος θα μπορούσε να σκεφτεί τον εξής παραλληλισμό για να καταλάβει τι έχει η ανθρωπότητα αλλά και η μικρή Κύπρος να αντιμετωπίσει: Ένα σπίτι, μια πόλη μπορεί να ισοπεδωθεί από μια βόμβα σε ελάχιστα δευτερόλεπτα, όμως για να ανοικοδομηθεί χρειάζονται χρόνια…
“THE REVITA TEAM”
Σημείωση: Τα άρθρα και τα δημοσιεύματα της εταιρείας μας, σκοπό έχουν να παραθέσουν στοιχεία για συγκεκριμένα θέματα καθώς και απόψεις που βασίζονται σε εμπειρία και γνώση που έχει αποκτηθεί. Απώτερος σκοπός μας είναι η επιμόρφωση των αναγνωστών στο σύνολο τους και όχι η παροχή συμβουλών για συγκεκριμένες περιπτώσεις. Για όλα τα προηγούμενα άρθρα της εταιρείας μας, μπορείτε να επισκεφτείτε την σελίδα μας στο Facebook, https://www.facebook.com/revitaconsult όπως και το blog στην ιστοσελίδα μας.
