Το πιο κάτω άρθρο έχει συνταχτεί από τα νεαρότερα μέλη της Εταιρείας μας, που παρακολουθώντας τις δυσκολίες των συναδέλφων/συμφοιτητών της ίδιας ηλικιακής ομάδας που εργάζονται σε άλλα διάφορα επαγγελματικά περιβάλλοντα, ήθελαν να θίξουν εμφαντικά τα αδιέξοδα που αντιμετωπίζει σήμερα η νέα γενιά στην αγορά εργασίας του τόπου μας, καθώς και την ανάγκη για δημιουργία μίας δημιουργικής αλλά κυρίως αξιοπρεπούς ζωής.
Ως οικονομική / εισοδηματική ανισότητα εκτιμάται η διαφορά στον καταμερισμό του πλούτου και του εισοδήματος μεταξύ κάποιων ομάδων πληθυσμού αλλά και ορισμένων ατόμων. Σαν επακόλουθο της οικονομικής ανισότητας επέρχεται η ανεργία και κατ’ επέκταση προφανώς και η φτώχεια. Φτώχεια είναι η οικονομική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από έλλειψη κατάλληλων πόρων για την ικανοποίηση των βασικών ανθρώπινων αναγκών, και ανεργία η αδυναμία ενός ατόμου να βρει εργασία που να είναι αμειβόμενη και ανάλογη των ικανοτήτων του.
Υπάρχουν πολλά αίτια ανισότητας, φτώχειας και ανεργίας, όπως η παγκοσμιοποίηση, οι τεχνολογικές αλλαγές, οι νόμοι και οι φόροι, οι κοινωνικοί και πολιτιστικοί παράγοντες, το «ξένο-φθηνότερο» εργατικό δυναμικό και πολλά ακόμη.
Στην Κύπρο, η πιο σημαντική ίσως αιτία αύξησης αυτής της οικονομικής ανισότητας που επικρατεί στην νέα γενιά και οδηγεί τους εργαζόμενους στην μεγάλη λιτότητα («γενιά των φτωχών») ή στην μετανάστευση, είναι η μεγάλη ανισοκατανομή, η οποία υπάρχει στους μισθούς και τα ημερομίσθια. Το ποσοστό των «εργαζόμενων φτωχών» δηλαδή με πολύ χαμηλά εισοδήματα με μεγάλο βαθμό δυσκολίας αποπληρωμής υποχρεώσεων (δηλ. δυσκολία στην πληρωμή ενοικίου, στους πάγιους λογαριασμούς, δόσεις σε δάνεια, αυτοκίνητα, τηλέφωνα, έκτακτες οικογενειακές ανάγκες κλπ.) έχει υπερδιπλασιαστεί τα τελευταία χρόνια. Οι σημερινοί νέοι αδυνατούν να βρουν μια εργασία που να είναι αμειβόμενη ανάλογα με τα προσόντα, τις ικανότητες και τις κλίσεις τους και αυτό παράλληλα οδηγεί στην ανεργία, που είναι επακόλουθο γεγονός. Τα τελευταία χρόνια ειδικά, η ραγδαία αύξηση της ανεργίας ανάμεσα τους νέους είναι αρκετά ορατή. Να σημειωθεί ότι η κρίση του 2013 έφερε μεγάλη ανεργία στην χώρα μας, σημαντικό γεγονός που επηρέασε τα οικονομικά δεδομένα του κάθε νοικοκυριού. Δυστυχώς στην Κύπρο παρατηρούμε ότι, άτομα της νέας γενιάς με όρεξη για εργασία, αν βρουν δουλειά στο αντικείμενο τους, δυσκολεύονται γιατί οι εταιρείες έχουν υψηλές προσδοκίες από αυτούς. Απαιτούν το ανθρώπινο δυναμικό να δουλεύει περισσότερες ώρες, όμως δεν είναι σε θέση να παρέχουν τον αντίστοιχο μισθό στους εργαζόμενους ακόμη και σε έμπειρα άτομα. Περαιτέρω, πολλές εταιρίες στην σημερινή εποχή προωθούν περισσότερο την μερική απασχόληση, που δημιουργεί πρόβλημα στους νέους. Συνεπώς πολλοί νέοι αναγκάζονται να ξενιτευτούν σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες με περισσότερες επαγγελματικές ευκαιρίες, όπου θα αναγνωρίζονται οι γνώσεις και οι ικανότητες τους και θα λαμβάνουν και τον κατάλληλο μισθό με αυτά που θα προσφέρουν στην εταιρεία, δουλεύοντας μάλιστα και σε ολική απασχόληση.
Επιπλέον, έρευνες έχουν καταδείξει ότι μπορεί οι εκατομμυριούχοι να αποτελούν το 1% του πλανήτη μας, αλλά αυτό δεν στέκεται εμπόδιο στο να κατέχουν πέραν του μισού ιδιωτικού πλούτου του πλανήτη. Έτσι από κάποιες επιπλέον έρευνες οι αναλυτές υποστηρίζουν ότι αυτή η συγκέντρωση του πλούτου είναι αποτέλεσμα της πρόσφατης ανισότητας στις απολαβές, με υψηλό ρυθμό αποταμίευσης των πλουσίων σε επενδύσεις και στις επιχειρήσεις τους, που τους εξασφαλίζουν ανάλογα οφέλη.
Η αυξανόμενη ανισότητα σε συνδυασμό με την αύξηση τιμών που επικρατεί, δημιουργεί τεράστιο κοινωνικό πρόβλημα σε βαθμό που πλήττει κυρίως όμως τη νέα γενιά, η οποία βλέπει να μεγαλώνει συνεχώς η απόσταση από ένα ανεχτό βιοτικό επίπεδο αλλά και να δημιουργούνται κοινωνικά, και άλλα προβλήματα. Αυτό οδηγεί σε ένα λιγότερο αποδοτικό, κοινωνικό & οικονομικό σύστημα, καθώς περιορίζει την ωφέλιμη οικονομική ανάπτυξη, αφού ένα μεγάλο ποσοστό των μελών της κοινωνίας στερείται από την πρόσβαση του στην αγορά εργασίας και στα βασικά αγαθά. Τρανό παράδειγμα αποτελεί η αγορά ακινήτων στην πόλη της Λεμεσού, η οποία τα τελευταία χρόνια έχει οδηγήσει στην δημιουργία ενός κτηματομεσιτικού τομέα δύο ταχυτήτων. Ο τομέας αυτός χαρακτηρίζεται από την μία από τους πλούσιους (κυρίως ξένους) αγοραστές/ενοικιαστές, οι οποίοι ανεβάζουν τις τιμές ακινήτων στα ύψη με τις αγορές πολυτελέστατων κατοικιών, και από την άλλη από τους πολίτες μεσαίας ή χαμηλότερης οικονομικά τάξης, οι οποίοι ως αποτέλεσμα δυσκολεύονται να αγοράσουν ή να ενοικιάσουν κάποια κατοικία και αναγκάζονται να καταφεύγουν στην ύπαιθρο και τα προάστεια της πόλης, όπου το κόστος είναι χαμηλότερο.
Από έρευνες που έχουν γίνει, φαίνεται ότι στην Κύπρο το ποσοστό κινδύνου φτώχειας το 2018 έφθασε στο 23,9%( δηλαδή το ποσοστό του πληθυσμού που ζούσε σε νοικοκυριά με διαθέσιμο εισόδημα κάτω από το όριο της φτώχειας). Παρόλο που το ποσοστό αυτό μειώθηκε κατά 1,3% από το 2017( ποσοστό κινδύνου φτώχειας 2017 στο 25,2%) αυτό δεν σημαίνει ότι έχει κερδηθεί η μάχη, γιατί η μακροχρόνια ανεργία ανάμεσα στους νέους βρίσκεται ακόμη σε υψηλά επίπεδα. Η Κύπρος βρίσκεται ανάμεσα στις πρώτες θέσεις της Ε.Ε σε θέματα οικονομικών / κοινωνικών ανισοτήτων. Επίσης, έρευνες που έχουν γίνει για την ανεργία δείχνουν ότι τον Νοέμβριο του 2019 βρισκόταν στο 7,7%, δηλαδή περίπου 35,000 άτομα ήταν άνεργοι. Αυτό ενδεχομένως να εντείνει διάφορα κοινωνικά προβλήματα όπως κατάθλιψη, χαμηλή αυτοεκτίμηση και άλλα.
Στις μέρες μας δυστυχώς έχουν επικρατήσει δύο τάξεις. Η τάξη με τα μεσαία στρώματα, που ως συνήθως είναι οι κυβερνητικοί, ημικρατικοί και τραπεζικοί, και η τάξη των «εργαζόμενων φτωχών» που ως συνήθως είναι άτομα του ιδιωτικού τομέα. Οι δημόσιοι υπάλληλοι όταν ενταχθούν στον ενδιαφερόμενο για αυτούς τομέα που είναι εξιδεικευμένοι, απολαμβάνουν συχνά πολύ υψηλότερους μισθούς από κάποιον που εντάσσεται στον ιδιωτικό τομέα. Ένα παράδειγμα αρκετά αισθητό είναι οι πρωτοδιορισμένοι καθηγητές στο δημόσιο, οι οποίοι λαμβάνουν μισθό περίπου €1,800, ενώ οι πρωτοδιορισμένοι καθηγητές σε ένα ιδιωτικό σχολείο με τις ίδιες ικανότητες αμείβονται με περίπου €1,100. Να αναφέρουμε και το φαινόμενο ανισότητας αμοιβών που επικρατεί ανάμεσα στα δύο φύλα για το ίδιο επάγγελμα / χώρο εργασίας, οπού έρευνες έχουν δείξει ότι ακόμη και σήμερα γίνεται μια σοβαρή διάκριση εις βάρος των γυναικών. Η άνιση μισθολογική μεταχείριση ατόμων διαφορετικού φύλου με τα ίδια προσόντα μπορεί να είναι το αποτέλεσμα διαφορετικής μισθολογικής διάκρισης.
Το Κράτος μας θα ήταν καλό να εφαρμόσει ουσιαστικά μέτρα για να αντιμετωπίσει, και με κάποιο τρόπο να ισορροπήσει σε ένα καλύτερο επίπεδο, την οικονομική ανισότητα και το ποσοστό φτώχειας που επικρατεί σήμερα, κυρίως στους νέους εργαζόμενους:
- Θα μπορούσαν να εφαρμοστούν κάποια μέτρα οικογενειακής πολιτικής που να ενισχύουν τα χαμηλόμισθα ζευγάρια έτσι ώστε να μπορούν να ζουν σε φυσιολογικά επίπεδα, να τα βγάζουν πέρα και συνάμα να έχουν καλή ψυχολογία, θετική διάθεση και να είναι ακόμα πιο αποδοτικοί.
- Θα μπορούσε να υπάρχει ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των επιχειρήσεων, των εργαζομένων και της ευρύτερης κοινωνίας για το ζήτημα των διακρίσεων στην απασχόληση και ιδιαίτερα στην αμοιβή.
- Χρειάζεται να γίνει κάποια μελέτη για αναθεώρηση των απολαβών των χαμηλοσυνταξιούχων. Στην παρούσα φάση το ταμείο κοινωνικών ασφαλίσεων, πέραν των τεράστιων προβλημάτων του αλλά και της πρόσφατης χρεοκοπίας του, ευνοεί περισσότερο τους κυβερνητικούς συνταξιούχους όταν περισσότερες εισφορές έβαζε ανέκαθεν ο ιδιωτικός τομέας.
- Θα ήταν καλό να εξεταστεί ο επανασχεδιασμός της οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής και να δοθούν κίνητρα στις χαμηλά αμειβόμενες τάξεις. Για παράδειγμα σε συνέχεια του σχεδίου ΕΣΤΙΑ θα μπορούσαν να κτιστούν οικίες από την κυβέρνηση και να πωληθούν / ενοικιαστούν χαμηλά σε αυτούς που έχουν τεράστια οικονομικά προβλήματα μετά το 2013 και χάνουν τα σπίτια τους. Θέλοντας και μη, όλο αυτό έχει σοβαρές επιπτώσεις και στην κοινωνική πολιτική της Χώρας μας.
- Να συνεχίζει να στηρίζει τη δημιουργία αξιοπρεπών θέσεων εργασίας κυρίως για τους νέους και για όσους ζουν σε συνθήκες φτώχειας.
Καταλήγοντας, η νέα γενιά είναι αυτή στην οποία θα στηριχτεί η Κύπρος του αύριο. Πιστεύουμε μεν σε ένα μοντέλο ελεύθερης οικονομίας, με ισχυρό δε κοινωνικό κράτος, και αυτά τα δύο στην σωστή αναλογία θα πρέπει να αποσκοπούν στο να ενδυναμώνουν τη μεσαία τάξη και να μειώνουν την ανισότητα, όπου αυτή παρατηρείται.
“THE REVITA TEAM”
Σημείωση: Τα άρθρα και τα δημοσιεύματα της εταιρείας μας, σκοπό έχουν να παραθέσουν στοιχεία για συγκεκριμένα θέματα καθώς και απόψεις που βασίζονται σε εμπειρία και γνώση που έχει αποκτηθεί. Απώτερος σκοπός μας είναι η επιμόρφωση των αναγνωστών στο σύνολο τους και όχι η παροχή συμβουλών για συγκεκριμένες περιπτώσεις. Για όλα τα προηγούμενα άρθρα της εταιρείας μας, μπορείτε να επισκεφτείτε την σελίδα μας στο Facebook, https://www.facebook.com/revitaconsult όπως και το blog στην ιστοσελίδα μας.
