Η Κυπριακή Δημοκρατία μετρά 60 χρόνια ζωής. Γεγονός που δηλώνει ότι η σύγχρονη ιστορία του τόπου αυτού ισούται ηλικιακά με τα χρόνια ενός μεσήλικα (και κάτι παραπάνω). Παρόλ’αυτά, η σύντομη ιστορία της Κύπρου ήδη μετρά τεράστιες πληγές κακοδιαχείρισης, λανθασμένων αποφάσεων αλλά και αδιανόητων αντιλήψεων και πράξεων, τα οποία δεν φαίνεται μέσα από τα χρόνια να αποτελούν μάθημα στους πολιτικούς, οικονομικούς και κοινωνικούς οργανισμούς και άτομα του τόπου μας, αλλά ούτε και αιτία για ριζικές αλλαγές προς το καλύτερο. Πραξικόπημα, εισβολή, σκάνδαλα παντός είδους, κατάχρηση εξουσίας, φούσκα σε χρηματιστήριο και κτηματαγορά, κακοδιαχείριση και χρεωκοπία ταμείου κοινωνικών ασφαλίσεων, διαβατήρια χωρίς επαρκείς ελέγχους, πύργοι, όλα κτισμένα στην άμμο και στον βωμό του πρόσκαιρου κέρδους.
Η Σχέση Κράτους – Πολίτη:
Η πλειοψηφία των πολιτών της Κύπρου ζουν στην άγνοια και την ανεπαρκή ενημέρωση όσον αφορά τα εγχώρια ζητήματα. Αυτό αποτελεί εμπόδιο για πρόοδο κοινωνική, επαγγελματική και πολιτική. Λειτουργεί ως αποθάρρυνση και πολλές φορές ως μία τέλεια δικαιολογία για εφησυχασμό και αποχή από τα κοινά και τον αγώνα για εξέλιξη. Η ευνομία αποτελεί σπάνιο φαινόμενο όσον αφορά την αντιμετώπιση διάφορων θεμάτων, ενώ η έλλειψη διαφάνειας συμβάλλει τα μέγιστα στη έξαρση της ανισότητας μεταξύ των πολιτών και της εξάρτησης μεγάλης μάζας αυτών από τα κόμματα και τους παράγοντες. Έτσι, δημιουργούνται «το μέσον», «το ρουσφέτι», «τα χατίρια», τα «φακελάκια», «οι μίζες» και το περιβάλλον για ανταλλάγματα. Η ορθή Δημοκρατία παραπαίει.
«Why Nations Fail» («Γιατί Αποτυγχάνουν Τα Κράτη») – 2012:
Στο βιβλίο αυτό περιγράφεται, υπό τύπου παραδείγματος, η Νογκάλες. Μια πόλη που η μισή ανήκει στο Μεξικό και η μισή στις ΗΠΑ. Τα δύο μέρη παρασάγγας διαφέρουν σε βιοτικό και μορφωτικό επίπεδο, σε επίπεδα εγκληματικότητας και καθαριότητας, αλλά και στον τρόπο κατά τον οποίο λειτουργεί το σύστημα και οι θεσμοί. Και αυτό στη συγκεκριμένη περίπτωση ισχύει για ανθρώπους με τις ίδιες ακριβώς καταβολές.
Γιατί;
Ξεχωρίζουμε πιο κάτω δύο πολύ σημαντικές θέσεις του βιβλίου:
- “NATIONS FAIL TODAY because their extractive economic institutions do not create the incentives needed for people to save, invest, and innovate. Extractive political institutions support these economic institutions by cementing the power of those who benefit from the extraction.”
Με λίγα λόγια, οι θεσμοί και οργανισμοί της οικονομίας επηρεάζονται άμεσα από τους αντίστοιχους πολιτικούς. Όταν η οικονομία λειτουργεί ως υπόδουλος του πολιτικού περιβάλλοντος σε σημείο πλήρους εξάρτησης, τότε το πολιτικό σύστημα συνήθως διασφαλίζει την δύναμη και εξουσία των ατόμων που απολαμβάνουν προνόμια και ωφέλειες από αυτή τη σχέση εξάρτησης. Η Κυπριακή πραγματικότητα συνδέεται άμεσα με το επιχείρημα αυτό.
- “To prosper, citizens need inclusive institutions which create virtuous circles of innovation, economic expansion and more widely-held wealth.”
Το πιο πάνω σημείο εξηγεί ότι για να ευδοκιμήσει ένα κράτος, οι πολίτες χρειάζονται θεσμούς και οργανισμούς οι οποίοι δημιουργούν ανάπτυξη από το εσωτερικό της χώρας, του κοινωνικού και πολιτικού συστήματος. Η μακροχρόνια λύση είναι ένας ακέραιος πυρήνας ο οποίος αξιολογεί αξιοκρατικά τους πολίτες και τους βοηθά να αξιοποιήσουν τις ικανότητες και τις ιδέες τους, προωθώντας έτσι ένα περιβάλλον ισότητας και κατανομής εισοδήματος με ορθότερο τρόπο σε όλα τα στρώματα του πληθυσμού.
Η «Κυπριακή Αλαζονεία»:
Στην μικρή μας πατρίδα βιώνουμε μία εξευγενισμένη διαφθορά, πολύ επικίνδυνη. Είναι αυτό το κουτοπόνηρο ίδιο κάποιων Κυπρίων που θεωρούν τους εαυτούς πιο έξυπνους και ανώτερους από τους άλλους και, αντί να υπηρετούν την πολιτεία και την Δημοκρατία, τις νέμονται.
Στο ποδόσφαιρο, στα διαβατήρια, στις παράνομες κατασκευές, στην ταχύτητα και τα πρόστιμα, στους νόμους, στον τρόπο ζωής και νοοτροπία, στις πολιτικές αποφάσεις, γινόμαστε ολοένα και περισσότερο μάρτυρες ντροπιαστικών συμπεριφορών. Είναι όλα αυτά που οδήγησαν μία κοινωνία στο να χάσει την αξιοπρέπεια της, να κυλιέται στον βούρκο, να μετρά πληγές, να λειτουργεί με δύο μέτρα και δύο σταθμά και να εκτίθεται. Μπορεί να φανταστεί κανείς τί μας περιμένει με τη διαχείριση φυσικού αερίου.
Περαιτέρω παραδείγματα αποτελούν συμβάντα όπως η κρίση Τραπεζών (Λαϊκή και Κύπρου) του 2013, η οποία λάβωσε σε τέτοιο βαθμό ένα σημαντικό μέρος του πληθυσμού, που σημειώθηκαν πτωχεύσεις, αυτοκτονίες και ένα πρωτόγνωρα ευάλωτο οικονομικό και κοινωνικό περιβάλλον. Η οικονομική και κοινωνική ανισότητα που συνεχίζει να μαστίζει τους πολίτες, με ένα μεγάλο μέρος της ανάπτυξης της τελευταίας πενταετίας να εξυπηρετεί τους λίγους και να αφήνει στο περιθώριο τους πολλούς. Τα προβληματικά δάνεια, τα οποία συνεχίζουν να στοιχειώνουν πάρα πολλούς Κύπριους πολίτες και τα οποία αποτελούν μία από τις σημαντικότερες προκλήσεις του χρηματοπιστωτικού τομέα σήμερα. Οι θεσμοί, οι οποίοι συνεχώς λεηλατούνται από τους ίδιους τους θεσμικούς παράγοντες.
Η πραγματικότητα είναι ότι δεν υπάρχει συνοχή και συνέπεια. Μέχρι και πρόσφατα έχουμε δει δημόσια πρόσωπα από διάφορες χώρες του κόσμου, οι οποίοι κατείχαν υψηλές θέσεις σε γνωστούς οργανισμούς, να τιμωρούνται παραδειγματικά για τα σφάλματα τους. Στην Κύπρο σπάνια (ή ποτέ) δεν αντικρίζουμε τέτοιες αποφάσεις έναντι ατόμων που βρίσκονται σε θέσεις κλειδιά. Πολλοί από αυτούς που ευθύνονται για την κρίση του 2013 εξακολουθούν με στόμφο να παραδίδουν διαλέξεις. Η Κυπριακή Δημοκρατία έχει ανάγκη από αποφάσεις που αποσκοπούν στην προστασία του τόπου και της ακεραιότητας του, της διασφάλισης της Δημοκρατίας, της ευνομίας και της προστασίας των πολιτών. Όλοι οι πολίτες θα πρέπει να νιώθουν ίσοι απέναντι στον νόμο.
Η ευθύνη για τα προαναφερθέντα βαραίνει και τους Κύπριους πολίτες, αφού συχνά η σχέση εξάρτησης με τους παράγοντες του τόπου είναι αρρωστημένη. Όμως τα γεγονότα που διαδραματίζονται στην Κύπρο του σήμερα δεν μας ξενίζουν. Σκοπός δεν είναι να συζητούμε ή να στοχοποιούμε συγκεκριμένα άτομα. Έχουμε γράψει επανειλημμένα ότι ο τίτλος που μας ταιριάζει είναι «Το Χρονικό Ενός Προαναγγελθέντος Θανάτου». Είναι το οικοδόμημα που νοσεί, και πρέπει να αλλάξουμε κουλτούρα. Ο σεβασμός προς τον άνθρωπο να μεταφράζεται σε εφαρμογή των νόμων και των θεσμών. Για να γίνει αυτό, θα πρέπει να θεωρείται αναγκαίο όπως οι ικανοί και κατάλληλοι Κύπριοι με ειλικρινείς προθέσεις να ενταχθούν στο πολιτικό σύστημα. Το ίδιο το σύστημα που απωθεί με τον τρόπο του τα άτομα αυτά, πρέπει να τα προωθήσει στα πόστα της δημόσιας ζωής. Παράλληλα, αυστηρές δικαστικές τιμωρίες στους ένοχους θα πρέπει να αποτελέσουν παράδειγμα προς αποφυγή για τους υπόλοιπους, αφού μέχρι τώρα οι πλείστοι «πέφτουν στα μαλακά» και το περιβάλλον για θετικές και ουσιαστικές αλλαγές δεν δημιουργείται.
Αν ακολουθήσουμε τις ίδιες τακτικές, θα συνεχίσουμε να παίρνουμε τα ίδια ή και χειρότερα αποτελέσματα, διότι δυστυχώς αυτά που βλέπουμε τις τελευταίες μέρες προφανώς αποτελούν μόνο την Κορυφή του Παγόβουνου.
[content_block id=45]
