Φτάνουμε λοιπόν αισίως στο τέλος του 2018 σε μια δημοκρατία που ακόμη μετρά τις πληγές της από τα τεράστια λάθη και καταστροφές του παρελθόντος με πιο νωπά τα γεγονότα του 2013 και όλα αυτά που ακολούθησαν.
Ήταν μια χρονιά «έντονη» σε σχέση με τα οικονομικά θέματα που επηρέασαν τόσο ιδιώτες όσο και επιχειρήσεις. Νέες κρατικές αποφάσεις, νέες νομοθεσίες, σημαντικές αλλαγές στον τραπεζικό τομέα κλπ. Ας δούμε πιο κάτω λοιπόν κάποια από τα κυριότερα οικονομικά γεγονότα που μας απασχόλησαν το 2018:
- Κλείσιμο του Συνεργατισμού και εξαγορά από την Ελληνική Τράπεζα, (το “bail in” της Κύπρου-Λαϊκής του 2013 διαδέχτηκε το “bail out” της Ελληνικής-Συνεργατισμού του 2018).
- Άρχισε η πώληση μη εξυπηρετούμενων δανείων σε επενδυτικά ταμεία (Ελληνική σε Β2Kapital) και κορυφώθηκε με την πρόσφατη πώληση του μεγαλύτερου ποσοστού των ΜΕΔ της Τράπεζας Κύπρου στο “Apollo Fund”.
- Ψήφιση τον Ιούλιο του 2018 νομοθεσιών και τροποποίηση υφισταμένων, για την διευκόλυνση της διαδικασίας εκποιήσεων ακινήτων.
- Εκπονήθηκε η πολυδιαφημιζόμενη εκπόνηση του σχεδίου ΕΣΤΙΑ για την προστασία των «ευάλωτων» οικονομικά δανειοληπτών.
- Πτώχευση της Cobalt η οποία ευτυχώς δεν πήρε χρόνια να δηλωθεί, πλην όμως οι αριθμοί φαίνεται να καταδεικνύουν ότι δεν θα ήταν ποτέ βιώσιμη.
Τα πιο πάνω εν μέσω αλληλοκατηγοριών, εντάσεων και ερευνητικών επιτροπών, σε ένα σύστημα μάλλον διάτρητο από αρχές και ηθική. Εύλογη η διαπίστωση ότι παραχωρήθηκαν υπεύθυνες θέσεις εργασίας σε καίρια πόστα, μέσα από διαδικασίες διαπλοκής και πολιτικής σκοπιμότητας με αποτέλεσμα να αποκλεισθούν άτομα με ικανότητες που θα μπορούσαν να κάνουν την διαφορά.
Πέντε χρόνια μετά την κρίση του 2013, τα δεδομένα και οι αριθμοί συνεχίζουν να φανερώνουν ότι ο δρόμος είναι ακόμα μακρύς και δύσκολος:
- Ποσοστό Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων, πέραν του 40%.
- Ανενεργό Πλαίσιο Αφερεγγυότητας (Σχεδόν μηδενικά Προσωπικά Σχέδια Αποπληρωμής (ΠΣΑ) και Examinerships).
- Αναδιαρθρώσεις με πολύ αργούς ρυθμούς.
- Ακίνητα να μεταφέρονται στα χέρια τραπεζών μέσω διαδικασίας ανταλλαγής χρέους έναντι ακινήτων DFAS (σε αντίθεση με την Ιρλανδία που δεν γνωρίζουν καν τη διαδικασία).
- Εξάρτηση της οικονομίας στην οικοδομική βιομηχανία και την «βιομηχανία των διαβατηρίων».
- Μεγάλη καθυστέρηση στην απονομή δικαιοσύνης.
- Δύσκολη πρόσβαση επιχειρήσεων σε χρηματοδοτήσεις.
- Ποσοστό 25% των Κυπρίων κερδίζουν κάτω από €1,000 μηνιαίως.
- Τεράστιο χάσμα μισθών μεταξύ κυβερνητικών και ημικρατικού τομέα από την μια και ιδιωτικού τομέα από την άλλη.
Δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις, ούτε πολλές επιλογές. Εντούτοις οι προσπάθειες πρέπει να εντατικοποιηθούν:
- Το νομικό σύστημα πρέπει να γίνει πιο αποτελεσματικό μέσω γρήγορων αποφάσεων.Καταλήγοντας είναι πλέον εύλογο και πασιφανές ότι πρέπει να μάθουμε από τα λάθη μας και να αλλάξουμε νοοτροπία, χωρίς να αναζητούμε πρόσκαιρες και εύκολες λύσεις. Η αποδοχή και η ανοχή που χαρακτηρίζει την κυπριακή κοινωνία, πρέπει να δώσει την θέση της σε παραγωγικές αντιδράσεις και ενέργειες που σκοπό θα έχουν την ευημερία της κοινωνίας και της οικονομίας και όχι απλά των αριθμών.
Τοποθέτηση τεχνοκρατών που είναι γνώστες του αντικειμένου σε κυβερνητικές υπηρεσίες που διαχειρίζονται τα πιο πάνω θέματα. - Ενεργοποίηση του πλαισίου αφερεγγυότητας με παροχή κινήτρων τόσο για την τράπεζα όσο και για τον δανειολήπτη.
- Κυβερνητικά σχέδια και προγράμματα για στοχευόμενες χρηματοδοτήσεις επιχειρήσεων.
- Κίνητρα του κράτους για επαγγελματικές δραστηριότητες στην ύπαιθρο.
- Διαφοροποίηση κινήτρων για παραχώρηση διαβατηρίων, με κατεύθυνση τις επενδύσεις σε παραγωγικές επιχειρήσεις (υγεία, παιδεία, ενέργεια, logistics κλπ).
- Μεγαλύτερη χρήση της τεχνολογίας και αυτοματοποίησης, στις κυβερνητικές υπηρεσίες.
Τα πιο πάνω τίθενται για προβληματισμό και πάντοτε με γνώμονα την επιμόρφωση των πολιτών και την ευνομία της κοινωνίας μας.
[content_block id=45]
