Οι αποφάσεις και οι επιλογές είναι μέρος της ζωής μας. Στην καθημερινότητα, στην εργασία, στην οικογένεια, στα πολιτικά θέματα, στα παγκόσμια προβλήματα.
Κατά την γνώμη μας και από την εμπειρία μας, υπάρχουν 6 μεγάλες κατηγορίες αποφάσεων ως εξής:
1. Απλές καθημερινές αποφάσεις
Οι αποφάσεις αυτές (τι θα φάμε, τι θα φορέσουμε, αλλά και τι θα συναντήσεις θα έχουμε σήμερα, τι έκπτωση θα παραχωρήσουμε στον πελάτη κλπ) πρέπει να είναι άμεσες και να μην συσσωρεύονται επουσιώδη θέματα δημιουργώντας γραφειοκρατία και παρεμπόδιση εργασιών.
2. Αποφάσεις υποκειμενικές
Εδώ μετρά πολύ η κρίση και η πείρα αυτού που παίρνει την απόφαση, ο οποίος αφού μαζέψει τα στοιχεία και μελετήσει όλες τις όψεις του νομίσματος σε σύντομο χρονικό διάστημα, πρέπει να πάρει θέση.
3. Αποφάσεις αρχών ή και πίστεως
Εδώ η απόφαση πάλι πρέπει να είναι άμεση διότι αν κάποιος δεν λειτουργεί με αρχές και δέχεται εκπτώσεις, τότε δεν έχει όραμα και μέλλον σαν άτομο ή σαν οργανισμός ή ίδρυμα. Πρέπει να πούμε ότι σε πολλές περιπτώσεις μπορεί οι αρχές να συμβαδίζουν με μια βαθιά πίστη σε κάτι, αλλά υπάρχουν και περιπτώσεις όπου συμβαίνει το αντίθετο και τότε δημιουργούνται έντονα διλήμματα μεταξύ αρχών και πιστεύω, όπου η λήψη απόφασης επιβάλλεται μεν, αλλά καθίσταται πολύ δυσκολότερη.
4. Άφρονες αποφάσεις
Αυτό είναι το χειρότερο είδος άμεσων αποφάσεων, εφόσον τέτοιες αποφάσεις εν γνώσει ή εν αγνοία, λαμβάνονται εγωκεντρικά, επιπόλαια και απερίσκεπτα καταλήγοντας τις περισσότερες φορές σε κακά αποτελέσματα. Διέπονται από πάθη, φανατισμούς και ιδιοτέλεια χωρίς καθαρή σκέψη.
5. Στρατηγικές Αποφάσεις
Αυτή είναι η περίπτωση όπου κάποιος μπορεί να ενσκήψει σε κάτι, να πάρει διάφορες γνώμες, να περιμένει, να δουλέψει σενάρια και να καταλήξει σε κάποιες λύσεις, πάντοτε όμως μέσα σε κάποια λογικά χρονοδιαγράμματα. Χρειάζονται όραμα και πολλές φορές προσβλέπουν σε μακροπρόθεσμα αποτελέσματα.
6. Αποφάσεις για τη διαχείριση κρίσεων
Αφήσαμε το σημαντικότερο ίσως σενάριο αποφάσεων τελευταίο διότι παραπέμπει και σε μεγάλα διλήμματά και δυσκολίες με τα οποία λίγο ή πολύ όλοι μπορούμε να βρεθούμε αντιμέτωποι.
Θα χρησιμοποιήσουμε σαν παράδειγμα την κυπριακή οικονομία και τα γεγονότα του 2012. Η κατάσταση τότε είχε ως εξής: Η κυπριακή οικονομία αιμορραγούσε για χρόνια με τον δημόσιο τομέα να ξοδεύει πολύ περισσότερα από ότι μπορούσε η ανάπτυξη του κράτους να δικαιολογήσει, ο τραπεζικός τομέας μεγάλωνε χωρίς όρια και επαρκή εποπτεία και ο ιδιωτικός τομέας, κυρίως η οικοδομική βιομηχανία και η βιομηχανία ανάπτυξης γης, αναπτύσσονταν σε εξωπραγματικά επίπεδα και ποσά, εκμεταλλευόμενες τα πιο πάνω. Κάποιος θα έπρεπε να κάνει δύο πράγματα για αυτήν την ασθένεια. Να σταματήσει την αιμορραγία και μετά σιγά σιγά να προσπαθήσει να αναβιώσει τον ασθενή προσφέροντας του σε σωστές βάσεις την θεραπεία. Αυτό δεν έγινε. Τους τελευταίους δε μήνες η κατάσταση είχε οξυνθεί και πάλι το παραβλέπαμε.
Διαχρονικά μιλούσαμε για τα τεράστια προβλήματα και στρεβλώσεις αλλά μέναμε στις διαπιστώσεις. Οι εκάστοτε κυβερνώντες έκριναν ότι το πολιτικό κόστος αναγκαίων τομών θα ήταν τεράστιο. Στο τέλος μας έβαλαν στον αναπνευστήρα, μας απείλησαν ίσως, μας συμπεριφέρθηκαν άδικα ίσως, όντας μικρά παιδιά μιας μεγάλης Ευρωπαϊκής οικογένειας αλλά και πάλι δεν το πήραμε στα σοβαρά.
Οι αποφάσεις έπρεπε να στηρίζονταν σε αρχές και να ήταν άμεσες αλλά δεν ήταν. Ο ασθενής χειροτέρευσε και η εσωτερική κατανάλωση και ο λαϊκισμός συνεχίζονταν. Έτσι μας δόθηκε το τελειωτικό χτύπημα και θεωρήσαμε ότι έφταιξαν οι ξένοι.
Τι αποφάσεις πήραμε στην πορεία ; Τίποτα. Γιατί δεν κλείσαμε νωρίτερα τις κυπριακές αερογραμμές; Γιατί επιτρέψαμε στη Λαϊκή Τράπεζα να κάνει αυτά που έκανε; Γιατί το Κράτος δανειζόταν τα λεφτά του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων χωρίς επιστροφή; Γιατί κάποιοι ιδιώτες δανείστηκαν εκατοντάδες εκατομμύρια; Σήμερα τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια είναι η μεγαλύτερη πληγή της κυπριακής οικονομίας και θα πρέπει να αντιμετωπιστούν αποφασιστικά για να κτίσουμε ένα πιο σταθερό αύριο.
Στην εταιρεία μας καθημερινά καλούμαστε να πάρουμε όλων των ειδών από τις πιο πάνω κατηγορίες αποφάσεων, αποφεύγοντας τις άφρονες αποφάσεις. Πολλές φορές οι κατηγορίες αυτές έχουν αλληλοσύνδεση και αλληλοεπίδραση. Καλούμαστε να διαχειριστούμε κρίσεις λόγω του αντικειμένου εργασίας μας. Οι αποφάσεις μας πολλές φορές πρέπει να είναι άμεσες και δεν ευχαριστούν πάντοτε όλους. Εμείς φροντίζουμε να είναι πάντα σταθερές, γρήγορες, έγκυρες, στοιχειοθετημένες και πάνω από όλα να διέπονται από αρχές και ηθική.
Καταλήγοντας διαπιστώνουμε ότι κάποτε οι αποφάσεις σε στιγμές κρίσης είναι δύσκολες, μη ξεκάθαρες και μπορεί να φέρουν και απώλειες. Ας θυμόμαστε όμως και τα λόγια του Ρούσβελτ που είπε “Μεταξύ μιας καλής απόφασης, μιας κακής απόφασης και μιας μη απόφασης, το χειρότερο είναι το τελευταίο.”
[content_block id=45]
